Im Lauf der Zeit (1976) van Wim Wenders is een roadmovie in zwart-wit. De film, die bijna drie uur duurt, speelt zich af in het dunbevolkte, vergeten gebied langs de grens met de DDR en ademt volmaakt de sfeer van het midden van de jaren zeventig.

Bruno (Rüdiger Vogler), een reparateur van filmprojectoren, reist met zijn vrachtwagen van stadje naar stadje. Hij ontmoet Robert (Hans Zischler), die net zijn vrouw heeft verlaten en – in een onvergetelijke scène – een onbeholpen zelfmoordpoging doet door in volle vaart met zijn Volkswagen Kever de Elbe in te rijden. Ze trekken samen op en praten onderweg over vrouwen, (existentiële) eenzaamheid en hun jeugd. Aan het eind van de film nemen ze afscheid. (Robert: ‘Alles muss anders werden. So long.’ en ‘Ich tue mein Bestes’: Bruno) Het stemt hoopvol: je kunt op elk moment een nieuw leven beginnen.
Wenders slaagt erin een aantal van zijn favoriete onderwerpen samen te brengen in een rijke en gelaagde film: de invloed van de Amerikaanse cultuur op het naoorlogse Duitsland (‘De Amerikanen hebben ons onderbewuste gekoloniseerd’, zegt Robert als Bruno de tekst van een liedje niet uit zijn hoofd krijgt), de teloorgang van de Duitse cinema en de moeizame communicatie tussen mensen.

Er bestaat zoiets als filmintelligentie en goede filmers blinken uit in de manier waarop ze vertellen wat ze vertellen. Wenders’ stijl kenmerkt zich door lange shots met weinig camerabewegingen. De montage is traag en terughoudend. Er is nauwelijks een spanningsboog en geen groot drama. Menselijke handelingen die in de meeste films ontbreken, zoals poepen in de open lucht, worden real time getoond. De invloed van de Japanse regisseur Ozu op Wenders is duidelijk.

Het getrouwe beeld van de werkelijkheid wordt versterkt door de meesterlijke zwartwitfotografie van landschappen, voorwerpen en mensen (cameraman Robbie Müller). Hij filmt met natuurlijk licht en je ervaart bijna zintuiglijk de exacte tijd van de dag (en de nacht!) en het wisselende weer van de late zomer.

Maar het meest indrukwekkend is het tempo van de film. Het is alsof mijn ziel haar eigen ritme herkent.