Deze zomer zal de oude vestingstad Gorinchem voor de derde keer het toneel zijn van een grote en spraakmakende kunstmanifestatie. De [officiële] opening is zaterdag 6 juni en de expositie loopt tot eind augustus. De organisatie is in handen van de Stichting Symposion, die met Symposion 2005 maar liefst 80.000 bezoekers wist te trekken. […]

In een mooi in memoriam in de NRC van zaterdag, De emoties van een zachte stoïcijn, schrijft Abram de Swaan over zijn vriend, psycholoog Nico Frijda: ‘[Hij] was iemand was iemand die altijd weer iets wilde weten en meestal was dat iets waarvan de meeste mensen dachten dat ze het al wisten. Dat bleek dan […]

In de gids 5/1980 staat een essay dat mijn denken diepgaand heeft beïnvloed. Het heet De topografische verbeelding en is geschreven door de geograaf G. Dijkink. Ik las het voor het eerst in augustus 1980 en het heeft me niet meer losgelaten, elk jaar herlees ik het minstens een keer. Het essay slaat een brug tussen […]

donderdag 3 juli   Hotel Villa Achenbach in de Achenbachstrasse is een statig herenhuis van vier verdiepingen uit het begin van de vorige eeuw. Er is geen lift, maar een centraal trappenhuis. Er staan twee grote, grijze stenen [Hollandse] leeuwen naast het bordes. Ook het beslag van het onderste deel van de voordeur wordt gevormd […]

‘Een Petersburger houdt van de nacht, de doodse stilte van zijn kamer, wanneer hij de wonderstad buiten de vensters weet.’     Hans Boland, Sint-Petersburg onderhuids   maandag 18 juni   We landen op Pulkova 2 om half vier Nederlandse tijd, oftewel half zes Moskou-tijd. Anja, de vrouw van Andrej Choumant, haalt ons van het […]

Film is de belangrijkste van alle kunsten, volgens de regisseur Sergei Eisenstein. Mijn liefde voor film dateert van de lagere school. Ik had een vriendje dat elke zondag twee keer naar de kerk moest. Hoewel zijn vader al meer dan twee jaar dood was, liep zijn moeder nog altijd in het zwart. Daarom verbaasde het […]

Op een foto op mijn bureau zitten twee meisjes gearmd op een stenen muurtje. Wie de foto gemaakt heeft, weet ik niet. Wie werkelijk ontbreken op oude foto’s, zijn niet de gefotografeerden, maar de makers. Wie zijn zij? Waarom staan zij niet op de foto? Welke relatie hadden zij met hun onderwerp? Mijn vader was het in elk geval niet, want die had zij toen nog niet ontmoet. ‘Zij’ is mijn moeder, hier links op de foto. Het meisje rechts is tante (geen familie) Wil Verschoor. Meisjes van 16, nog een heel leven voor zich.

De mooiste boeken, films, schilderijen maken de wereld boeiender, rijker, soms complexer dan zij doorgaans is. Als je vooral leeft in de binnenwereld van gedachten, gevoelens en stemmingen, kan het een verademing zijn je aandacht te richten op de tastbare werkelijkheid van de dingen. Vergelijk het met het bezoek aan een tentoonstelling die grote indruk op je maakt. Je komt buiten en het is alsof de wereld zich toont ‘in haar hoogste staat’, of je de alledaagse dingen ziet in een nieuw en bijzonder licht.

Eerste bericht over geografie

In sommige boeken kun je wonen. In Reizen met Herodotus vertelt Ryszard Kapuściński, de Poolse journalist en wereldreiziger, hoe hij als jonge journalist die nog nooit in het buitenland is geweest, door zijn chef naar Indië wordt gestuurd. Vlak voordat hij de wereld intrekt, geeft ze hem een boek dat hem niet meer zal loslaten en dat hij meeneemt op elke reis, Herodotos Historiën.
Zo’n soort boek is voor mij Im Raume lesen wir die Zeit, van de Duitse historicus en Oost-Europakenner Karl Schlögel. Veel onderwerpen die mij al lang intensief bezighouden, komen hierin aan de orde. Ik heb het boek gelezen met de bril van een geograaf. Als ik heel eerlijk ben, benijd ik mijn geschiedeniscollega’s om hun lobby. Het gaat met het schoolvak aardrijkskunde nog veel beroerder dan met geschiedenis, maar daarover hoor ik buiten mijn eigen kring nauwelijks iemand. Mijn vraag is: wat vinden beroepshistorici, als ze even buiten hun vak kijken, van de teloorgang van het vak geografie?